Sơ lược sự thay đổi địa danh và địa giới hành chính tỉnh An Giang
1757: Vua Chân Lạp Nặc Tôn hiến đất Tầm Phong Long cho chúa Nguyễn Phúc Khoát. Chúa sai lập đạo Tân Châu, Đông Khẩu (Sa Đéc), Châu Đốc; và cho trực thuộc dinh Long Hồ.
1779: Tháng 11 (âm lịch), chúa Nguyễn Phúc Ánh ra lệnh kiểm tra các trấn là Trấn Biên (Biên Hòa), Phan Trấn (Gia Định, Định Tường) và Long Hồ (Vĩnh Long, An Giang). Đây là lần đầu tiên xuất hiện địa danh An Giang trong văn thư của nhà cầm quyền lúc bấy giờ.
1789: Xây dựng thủ Đông Xuyên (Long Xuyên), Vĩnh Hùng (An Hòa), Thuận Tấn (Vàm Nao thuộc Mỹ Hội Đông), Cường Uy (Lấp Vò).
1805: ngày 17 tháng 6 (âm lịch): vua Gia Long ban dụ tổ chức Nam Bộ thành 5 trấn là: Trấn Biên (Biên Hòa), Phan Trấn (Gia Định), Định Trấn (Định Tường) và Vĩnh Trấn (Vĩnh Long, An Giang).
1808: Dinh Long Hồ đổi thành trấn Vĩnh Thanh, gồm có phủ Định Viễn và 4 huyện. An Giang hiện nay chủ yếu thuộc huyện Vĩnh An và Vĩnh Định của trấn Vĩnh Thanh.
1832: Vua Minh Mạng đổi Ngũ trấn thành Lục tỉnh, thì tỉnh An Giang có 2 phủ là: Tuy Biên, Tân Thành; và 4 huyện là: Tây Xuyên (Châu Phú), Đông Xuyên (Tân Châu), Vĩnh Định (Cần Thơ), Vĩnh An (Sa Đéc).
1835: An Giang có thêm phủ Ba Xuyên.
1836: Vua Minh Mạng cho lập địa bạ An Giang.
1839: Lập huyện Hà Âm và Hà Dương thuộc phủ Tịnh Biên, và xây dựng phủ lỵ Tịnh Biên tại thôn Hưng Nhượng (Tri Tôn).
An Giang có thêm huyện An Xuyên, tức bấy giờ An Giang có 3 phủ, 8 huyện.
1840: Đổi tên Chiến Sai Đạo Thủ (Chợ Thủ-Long Điền) thành An Lạc.
1842: An Giang có thêm phủ Tuy Biên, tức bấy giờ An Giang có 4 phủ, 9 huyện.
1844: An Giang có thêm huyện Hà Âm, tức bấy giờ An Giang có 4 phủ, 10 huyện.
1850: Bỏ phủ Tịnh Biên, tức bấy giờ An Giang có 3 phủ, 10 huyện.
1867: Pháp chiếm nốt ba tỉnh Miền Tây, trong đó có An Giang.
1868: Pháp chia An Giang thành 3 hạt: Châu Đốc (phủ Tuy Biên cũ), hạt Sa Đéc (phủ Tân Thành cũ), và hạt Ba Xuyên.
1876: Pháp bỏ hệ thống Nam Kỳ lục tỉnh, chia thành 4 khu vực:Sài Gòn, Mỹ Tho, Vĩnh Long và Bassac. Khu vực Bassac gồm 6 hạt là: Châu Đốc, Long Xuyên, Hà Tiên, Trà Ôn, Sóc Trăng và Rạch Giá.
Cũng trong năm này, Pháp cho cất dinh Tham biện Châu Đốc và lập thêm hạt Đông Xuyên (tức Long Xuyên).
Năm 1899: Pháp bỏ các hạt và đổi thành tỉnh. An Giang bấy giờ bị chia thành các tỉnh là: Châu Đốc, Long Xuyên, Sa Đéc, Cần Thơ, Sóc Trăng.
1955: Tỉnh Châu Đốc có 5 quận là: Châu Phú, Tân Châu, Tri Tôn, Tịnh Biên và Hồng Ngự. Tỉnh Long Xuyên có 5 quận là: Châu Thành, Thốt Nốt, Chợ Mới, Lấp Vò và Núi Sập (1955-1964).
1956: Cho sáp nhập Long Xuyên và Châu Đốc thành tỉnh An Giang. Bấy giờ An Giang có 8 quận là: Châu Phú, Tân Châu, Tri Tôn, Tịnh Biên, Châu Thành, Thốt Nốt, Chợ Mới, Núi Sập (1961 đổi tên thành Huệ Đức). 8 quận này có cả thảy 92 xã.
1958: lập thêm quận An Phú.
1964: Lại tách thành 2 tỉnh: Châu Đốc và An Giang.
Năm 1976: tức sau sự kiện 1975, tên An Giang lại được đặt cho tỉnh.
Hiện nay (2010), có:
-Thành phố trực thuộc (Long Xuyên): 11 phường và 2 xã
-Thị xã Châu Đốc: 5 phường và 2 xã
-Thị xã Tân Châu: 5 phường và 9 xã
-Huyện An Phú: 2 thị trấn và 12 xã
-Huyện Châu Phú: 1 thị trấn và 12 xã
-Huyện Châu Thành: 1 thị trấn và 12 xã
-Huyện Chợ Mới: 2 thị trấn và 16 xã
-Huyện Phú Tân: 2 thị trấn và 16 xã
-Huyện Thoại Sơn: 3 thị trấn và 14 xã
-Huyện Tịnh Biên: 3 thị trấn và 11 xã
-Huyện Tri Tôn: 3 thị trấn và 12 xã
Tổng cộng có 156 xã, phường và thị trấn, với tổng diện tích tự nhiên 353.676 ha.
Nguồn tham khảo: Địa chí An Giang (tập 2, do UBND tỉnh tổ chức biên soạn và xuất bản năm 2007) và một số sách báo khác.
Bùi Thụy Đào Nguyên, sao lục.
Bé Ti Ti, 6 tuổi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét