Tống Phước Hòa hay Tống Phúc Hòa (?-1777), là danh tướng thời chúa Nguyễn Phúc Thuần và chúa Nguyễn Phúc Dương trong lịch sử Việt
Ông là em con nhà chú [1] với lưu thủ Tống Phước Hiệp. Cả hai đều là người ở huyện Tống Sơn (nay là Hà Trung), tỉnh Thanh Hóa và cùng theo nghiệp binh lúc còn trai trẻ.
Khoảng năm Bính Thân (năm 1776), Tống Phước Hòa cầm quân đánh nhau với quân Tây Sơn ở Bình Thuận, Phú Yên, sau đó nhận lệnh đóng giữ Ô Cam, được thăng cai cơ.
Cũng trong năm này, Định vương Nguyễn Phúc Thuần bị tướng Lý Tài ép phải giao quyền cho Nguyễn Phúc Dương (tức Tân Chính vương), sau đó, Tống Phước Hòa cùng Tống Phúc Thiêm (cũng là người ở Thanh Hóa) được cử vào dinh Long Hồ (Vĩnh Long). Ở đây, trong quân ngũ của anh (Tống Phước Hiệp), ông được giao coi giữ Đông Khẩu đạo (tức vùng Sa Đéc ngày nay).
Năm Đinh Dậu (năm 1777), đại binh của Tây Sơn từ Quy Nhơn lại tiến đánh Gia Định, Tống Phước Hòa cùng với Tống Phúc Thiêm lập tức điều động binh sĩ ra sức cản phá và làm nhiệm vụ bảo vệ Nguyễn Phúc Dương. Nhưng trước sức mạnh của đối phương, Tống Phước Hòa phải cho người phò chúa chạy về Ba Vát (nay thuộc Bến Tre), chỉ còn mỗi mình ông ở lại chống cự.
Tướng Tây Sơn liền chia quân đuổi theo và bắt sống được Nguyễn Phúc Dương đem về Gia Định [2].
Nghe tin chúa Nguyễn Phúc Dương và chúa Nguyễn Phúc Thuần đều bị bắt, Tống Phước Hòa gom tàn quân quyết đánh một trận nữa để hòng cứu vãn, nhưng thất bại. Và ông đã trở gươm tự sát tại chiến trường Ba Vát (Bến Tre) năm 1777.
Năm Gia Long thứ 9 (năm 1810), Tống Phước Hòa được nhà vua cho truy tặng là Chưởng dinh Quận công, và được đưa vào thờ ở miếu Trung Tiết Công Thần ở Huế.
Vì từng là tổng binh Đông Khẩu đạo, nên khi xưa ở làng Tân Phú Đông thuộc Sa Đéc có miếu thờ Tống Phước Hòa. Với lòng tôn kính, miếu thờ này thường được người dân gọi là Miếu quan Thượng đẳng. Sau khi quân Pháp đánh chiếm Sa Đéc, miếu bị phá bỏ để xây trại lính, các bô lão đã đem bài vị ông phối thờ trong đình Vĩnh Phước cho đến nay.
Chú thích:
[1] Chép theo đề mục Tống Phước Hòa trong sách Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam (Nguyễn Q. Thắng-Nguyễn Bá Thế soạn. NXB KHXH, 1992, tr. 846) và trang thông tin tỉnh Đồng Tháp. Nhà nghiên cứu Huỳnh Minh trong sách Vĩnh Long xưa ghi là “em ruột” (Nhà xuất bản Thanh Niên in lại năm 2002, trang 65).
[2] Theo học giả Trương Vĩnh Ký thì chúa Nguyễn Phúc Dương bị bắt tại Ba Vát (thuộc Bến Tre, gần Mỏ Cày), còn chúa Nguyễn Phúc Thuần thì bị bắt tại vùng Ba Thắc (thuộc Cà Mau) và đều bị quân Tây Sơn đem về Gia Định hành quyết gần chùa Kim Chương, khoảng cuối năm 1777.
Bùi Thụy Đào Nguyên, giới thiệu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét